İhaleye Katılmayan 3. Kişinin Dava Hakkı

Zorunlu İdari Başvurunun İhale Sürecindeki Hukuka Aykırı İşlemler Nedeniyle Hak Kaybına Uğradığını İddia Eden Aday veya İstekli ile İstekli Olabilecekler için öngörüldüğü,

Aday İstekli veya İstekli Olabilecek Sıfatı kazanması mümkün olmayan Kişiler Yönünden İdari Başvuru Zorunluluğu Bulunmadığı, doğrudan dava açılabileceğinin kabulü gerektiği hakkında.

Danıştay 13. Dairesi’nin 04.01.2019 tarih ve 2018/3790 E. 2019/20 K. Sayılı kararı :  

“…

MADDİ OLAY :

Merkez ilçe ile İnegöl Hacı Sevim Yıldız Mesleki ve Teknik Eğitim Külliyesi arasındaki güzergahta 23 adet özel halk otobüsü ile taşımacılık faaliyeti gerçekleştiren davacı tarafından, ihale kapsamı belirlenirken yeterli inceleme yapılmadığı iddiasıyla İnegöl İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nce 14/08/2018 tarihinde yapılan “2018-2019 Eğitim Öğretim Yılında Ortaöğretim ve İmam Hatip Ortaokulu Öğrencilerini Taşıma” hizmeti alımına ilişkin ihale kararı, ihale ilanı ve ihale dokümanının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde; aday, ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimler; istekli, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi; istekli olabilecek ise, ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişi ya da bunların oluşturdukları ortak girişim olarak tanımlanmıştır.

4734 Sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54. maddesinde, “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler. Şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.” kuralına yer verilmiş;

“İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55. maddesinin 1. ve 3. fıkralarında, şikâyet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla  bu  işlem  veya  eylemlerin  farkına  varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21. maddenin ( b ) ve ( c ) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hâllerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılacağı ve idarenin, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alacağı, 4. fıkrasında, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dâhil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirâzen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği belirtilmiş;

“Kuruma itirâzen şikâyet başvurusu” başlıklı 56. maddesinde ise, “İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.” kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Anılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun’da idari başvuru yolu olarak öngörülen şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunmalarının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvurular olduğu; başvuruda bulunabilmek için aranan “aday”, “istekli” veya “istekli olabilecek” sıfatının kazanılmasının mümkün olmadığı kişi, kurum ve kuruluşlar yönünden ise idari başvuru zorunluluğu bulunmadığı, diğer bir ifadeyle, doğrudan dava açılabileceğinin kabulü gerektiği sonucuna varıldığından dava dilekçesinin İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne tevdii yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca Bursa 1. İdare Mahkemesi’nin 14/09/2018 tarih ve E:2018/990, K:2018/1097 Sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan 59,10-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. 2577 Sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının ( i ) bendi uyarınca kesin olarak ( karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere ), 04.01.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”

Kaynak: https://lib.kazanci.com.tr/

*Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup, kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanamayacağı her somut olayda ayrıca değerlendirilmelidir.